Cardano là gì? Tìm hiểu về Blockchain thế hệ thứ 3

Cardano là gì?

Cardano là một nền tảng công nghệ có khả năng chạy các ứng dụng tài chính hiện đang được sử dụng hàng ngày bởi các cá nhân, tổ chức và chính phủ trên toàn thế giới. Cardano được phát triển bởi Charles Hoskinson – một trong số thành viên nhóm Ethereum. Cardano bắt đầu ICO vào năm 2016, mất 1 năm để phát triển, chào sàn Bittrex vào tháng 10/2017.

Nếu xem Bitcoin là blockchain thế hệ đầu tiên, Ethereum là thế hệ 2 thì Cardano chính là blockchain thế hệ 3. Với một dự án blockchain 3.0 như Cardano, các nhà phát triển có thể phát hiện những nhược điểm và khó khăn của các dự án đi trước để có thể xây dựng mạng lưới tốt hơn. Cardano cũng là Blockchain đầu tiên sử dụng thuật toán proof-of-stake, trong khi Bitcoin và hầu hết các đồng tiền số khác sử dụng thuật toán proof-of-work.

Mục tiêu của Cardano

Dự án tập trung giải quyết 4 vấn đề quan trọng mà các blockchain đang phải đối mặt:

Khả năng mở rộng
Khả năng tương tác
Tính bền vững
Quản trị
Xử lý nhiều giao dịch hơn với mức phí rẻ và tốc độ cao

Tính năng của Cardano

Khả Năng Mở Rộng

Điều làm cho Cardano trở nên độc đáo là cấu trúc phân lớp của nó. Cấu trúc này rất phù hợp để làm cho Cardano có thể mở rộng. Đảm bảo tính bảo mật của các giao dịch bằng các biện pháp kiểm soát và quy trình khác nhau xảy ra trên các lớp khác nhau, nơi thông tin không được chia sẻ từ lớp này sang lớp khác.

Khả Năng Tương Tác

Đối với ý định khi một giao dịch được thực hiện và một người đã trao đổi Bitcoin sang Ethereum hoặc ngược lại, thực sự rất khó để biết những đồng tiền đó đến từ đâu vì khái niệm quyền riêng tư đằng sau tiền điện tử; Nhưng trên hết là rất khó giao tiếp giữa các hệ thống không cùng ngôn ngữ (mã)., cũng như khoảng cách giữa các bên thực (tức là các ngân hàng) và các thực thể ảo.

Trường hợp này đã ảnh hưởng đến các ICO: khi các nhà đầu tư muốn tài trợ cho một ICO và mua một số Token của họ để đổi tiền, thì đối với ICO, rất khó để lưu trữ quỹ trong ngân hàng mà không đưa ra lời giải thích rằng số tiền đó đến từ đâu. Như chúng ta đã biết, điểm cuối cùng này hầu như không thể thực hiện được trong thế giới tiền điện tử, nơi mọi thứ đều được phân cấp và riêng tư. Cardano đang hướng tới giải quyết vấn đề này và trở thành nền tảng nơi mọi thực thể tiền điện tử có thể giao tiếp cởi mở với nhau và các thực thể bên ngoài. Trên hết, nó cũng đang cố gắng tuân thủ tất cả các quy tắc tuân thủ hiện có: KYC (Biết khách hàng của bạn), AML (Chống rửa tiền), ATF (Chống tài trợ khủng bố), v.v. Bằng cách này, nền tảng sẽ sớm triển khai phân bổ meta của mọi giao dịch.

Tính Bền Vững

Hình thức dân chủ ủy quyền (Liquid democracy) của Cardano cho phép mọi người bỏ phiếu hoặc ủy quyền phiếu bầu của họ để phê duyệt quyền sở hữu một phần khối của chuỗi. Ví dụ: khi một khối được thêm vào chuỗi, một phần của khối đó sẽ được thêm vào kho bạc và cuối cùng nó sẽ thuộc sở hữu của một người. Người này có thể yêu cầu mua nó và yêu cầu sẽ được chấp thuận hoặc không bởi một cuộc bỏ phiếu. Bằng cách này, có thể giữ khái niệm phân quyền, đảm bảo rằng có nhiều chủ sở hữu khác nhau của các khối, đồng thời có một số lượng giới hạn trong số đó. Khái niệm này tương tự như các công ty đại chúng, có một lượng lớn nhưng hạn chế các bên liên quan và để trở thành một trong số họ, cần phải được bổ nhiệm bởi sự chấp thuận của hội đồng quản trị.

Nguyên lý hoạt động của Cardano

Cardano gồm hai lớp riêng biệt

Cardano được xây dựng theo cấu trúc phân tầng, bao gồm 2 lớp riêng biệt. Điều này cho phép các hợp đồng thông minh trên nền tảng hoạt động linh hoạt hơn, cho phép các nhà đầu tư có thể điều chỉnh giao dịch, quyền riêng tư với từng hợp đồng.

Lớp Cardano Settlement Layer (CSL)

Lớp Cardano Settlement Layer (CSL) là lớp đầu tiên của nền tảng, đóng vai trò cân bằng sổ cái. Lớp này hoạt động như một loại tiền điện tử được xây dựng từ thuật toán Ouroboros, proof of security (bằng chứng bảo mật) của giao thức blockchain được phát triển bởi Giáo sư Aggelos Kiayias. Ông chính là nhà khoa học trưởng IOHK.
CSL sử dụng thuật toán đồng thuận (consensus algorithm) để tạo các khối mới và xác nhận giao dịch. Lớp này bao gồm:

2 bộ ngôn ngữ script: 1 bộ để thiết lập giá trị di chuyển và bộ còn lại để tăng cường hỗ trợ bảo vệ lớp phủ.
Sidechains: để liên kết với các sổ cái khác.
Nhiều loại chữ ký, bao gồm cả chữ ký Quantum Resistant.
Nhiều tài sản người dùng cấp.Khả năng mở rộng, bao gồm mở rộng hệ thống khi có nhiều nhà đầu tư tham gia giao dịch.

Lớp Cardano Computation Layer (CCL)

Lớp Cardano Computation Layer (CCL) chứa các thông tin liên quan đến giao dịch. Vì lớp tính toán được tách riêng khỏi lớp CSL nên các nhà giao dịch có thể tạo ra các quy tắc khác nhau khi đánh giá giao dịch.
Các nhà phát triển Cardano đang phát triển ngôn ngữ lập trình mới, cho phép phát triển các hợp đồng thông minh dựa trên CCL – Plutus. CCL cũng hỗ trợ Solidity, ngôn ngữ lập trình được sử dụng trên các hợp đồng thông minh Ethereum.
Để hỗ trợ các nhà phát triển, Cardano cũng bao gồm một thư viện tham chiếu mã Plutus, có sẵn trong dapps. Ngoài ra nhóm cũng đang phát triển bộ công cụ để xác minh và cải tiến mã code assurance.

Thuật toán Ouroboros

Thuật toán Ouroboros là một phần quan trọng của cơ sở hạ tầng trong việc hỗ trợ đồng tiền điện tử ADA. Đây cũng là một sự đổi mới lớn trong công nghệ blockchain.

Thuật toán Ouroboros được thiết kế bởi một đội ngũ dưới sự lãnh đạo của Giáo sư Aggelos Kiayias. Ông cho biết dù hiện đã có những blockchain được xây dựng trên giao thức Proof of Stake nhưng không Blockchain nào cung cấp một cách thực sự ngẫu nhiên để chọn một trình xác nhận. Đó là lý do vì sao nhóm xây dựng thuật toán Ouroboros.

Thuật toán loại bỏ nhu cầu “khát năng lượng” của giao thức Proof of Work. Bên cạnh đó, chúng góp phần giúp cho việc xác nhận giao dịch trở nên nhanh chóng hơn và phí giao dịch cũng thấp hơn.

Mức độ bảo mật được thể hiện bởi thuật toán Ouroboros cũng rất tốt, vì đến hiện tại vẫn chưa một hacker nào có khả năng phá vỡ thuật toán

Lập trình Haskell

Haskell là một ngôn ngữ máy tính chủ yếu được sử dụng để truyền tải các tổng kết toán học phức tạp như mã hóa. Với Haskell, Cardano đảm bảo thời gian phát triển nhanh chóng bằng cách sử dụng các dòng mã ngắn hơn và phạm vi rộng lớn của các thư viện mã có sẵn.

Quản trị bởi Chủ sở hữu ADA

Người nắm giữ token ADA có thể tham gia vào việc quản trị mạng. Nếu bất kỳ chủ sở hữu token nào đề xuất nâng cấp hoặc thay đổi hệ thống, nó sẽ được bỏ phiếu. Nếu đề xuất giành được đa số, các cập nhật và sửa đổi thích hợp sẽ được thực hiện cho hệ thống.

Tốc độ giao dịch của Blockchain Cardano

Trong các blockchain cũ như Bitcoin hay Ethereum, số lượng giao dịch được xử lý rất bị hạn chế. Như Blockchain Bitcoin chỉ xử lý được 7 giao dịch mỗi giây còn Ethereum là 20 giao dịch. Trong khi đó Visa xử lý trung bình 1,667 giao dịch mỗi giây.

Không có hệ thống thanh toán toàn cầu nào có thể tồn tại nếu nó chỉ có thể xử lý vài giao dịch trong một giây. Chính vì thế, nhóm Cardano đưa ra mục tiêu lên đến hàng chục nghìn giao dịch mỗi giây để nền tảng hoạt động hoàn hảo như một hệ thống thanh toán.

Thực tế, trong một thử nghiệm hồi cuối 2017, blockchain Cardano đã xử lý được 257 giao dịch mỗi giây.

Khả năng mở rộng và lưu trữ Web

Ouroboros không chỉ giải quyết vấn đề về thông lượng giao dịch. Các nhà phát triển của Cardano cũng đã cố gắng đề xuất các giải pháp cho khả năng mở rộng mạng và lưu trữ dữ liệu.

Với việc tăng mức sử dụng theo thời gian, mạng lưới tiền điện tử có thể bị tắc nghẽn, đặc biệt là khi xem xét rằng dữ liệu giao dịch cần được truyền tải đến mọi tham gia. Để giải quyết vấn đề này, Cardano đang tìm cách triển khai công nghệ Kiến trúc liên mạng đệ quy (RINA) vào năm 2019 để cải thiện tốc độ truyền thông.

Hơn nữa, đối với một nền tảng blockchain cung cấp khả năng tạo các hợp đồng thông minh và các ứng dụng phi tập trung, kích thước của dữ liệu được lưu trữ có thể bắt đầu tăng lên khá nhanh. Ví dụ, chuỗi khối Bitcoin đã hơn một trăm gigabyte và sẽ tiếp tục phát triển với các khối mới được khai thác. Cách tiếp cận của Cardano đối với hạn chế này là thực hiện các sidechains và nén dữ liệu.

Ưu – nhược điểm dự án

Ưu điểm

Đội ngũ phát triển tuyệt vời. Người sáng lập đã từng là thành viên góp phần giúp nhiều dự án thành công trong quá khứ. Ví dụ như BitShares và Ethereum
Mã nguồn mở hoàn toàn
Là blockchain đầu tiên sử dụng nhiều lớp (Cardano Settlement Layer và Cardano Computation Layer)
Hỗ trợ cho smart contract (hay còn gọi là Hợp đồng thông minh)
Cơ chế nâng cấp chuẩn, không ảnh hưởng tới thị trường như Hardfork.
Không giới hạn sự nhân rộng: Khi nhiều người sử dụng blockchain, nhiều giao dịch có thể được xử lý
Đồng ADA cung cấp các giao dịch nhanh chóng và giá rẻ
Cơ chế đồng thuận của Cardano thân thiện với môi trường hơn các blockchain cũ, cũng như công bằng hơn

Nhược điểm

Các lỗ hổng trong thuật toán POS.
Dự án mới phát triển từ năm 2017, và cần thêm thời gian để chứng minh, nhiều tuyên bố vẫn còn là lý thuyết, vì blockchain vẫn đang được phát triển
Vẫn chỉ là blockchain tập trung, cần đưa ra nhiều sản phẩm ứng dụng thực tế trong tương lai.
Các vấn đề đang diễn ra với Daedalus – ví chính thức của Cardano như không có khả năng đồng bộ hóa các khối, thiếu kết nối với mạng và các giao dịch không đến được mạng
Các blockchains khác, chẳng hạn như Ripple, Stellar Lumens và NEO đã có thể xử lý hơn 1.000 giao dịch mỗi giây
Khả năng mở rộng tối đa tại thời điểm này chỉ là 257 giao dịch mỗi giây

Ví lạnh Daedalus – Yoroi

Ví của Cardano được gọi là ví Daedalus. Đó là ví tiền xác thực, đa nền tảng, phân cấp (HD) bảo mật cho tiền điện tử Ada.Bạn có thể cài đặt Daedalus trên hệ thống của bạn để mở ứng dụng, sau đó bắt đầu với hệ sinh thái Cardano.
Yoroi Wallet cũng là loại ví Cardano được chính đội ngũ kỹ sư Cardano nhưng đến từ công ty Emurgo, 1 trong 3 tổ chức phát triển dự án Cardano. Vì thế sử dụng ví Yoroi Wallet để lưu trữ Cardano là vô cùng an tâm. Ví Yoroi Wallet là 1 ví Cardano hỗ trợ trên trình duyệt Chrome. Bạn có thể ghé thăm trang web chính thức của ví Yoroi Wallet là Yoroi-wallet.com để tải ví Cardano của mình.

ADA Coin

ADA Coin là đồng tiền kỹ thuật số được sinh ra với nhiệm vụ làm nguyên liệu, dùng để thanh toán và thực hiện giao dịch trên nền tảng Cardano. Các đồng coin mới này truy cập các hệ sinh thái và các node (nút) giao dịch thông qua thuật toán đồng thuận Ouroboros Proof-of-Stake (PoS).
Người dùng không thể đào ADA giống như Bitcoin, vì nền tảng không hoạt động trên cơ chế đồng thuận Proof of Work. Nhưng bạn có thể stake cho Cardano để đúc chúng.

Tổng cung cố định của đồng coin ADA là 45 tỷ và được đội ngũ phát triển phân bổ thành ba phần với tỷ lệ như sau:

25,927,070,538 ADA (~57,6%) được bán ra thị trường qua ICO.
5,185,414,108 ADA (~11,5%) do IOHK, Cardano Foundation và Emurgo nắm giữ.
13,887,515,354 ADA (~30,9%) dành cho staking rewards.

Tỷ giá Đồng ADA

Quá trình phát triển

Dự án trải qua 4 giai đoạn ICO kể từ tháng 09/2015 đến tháng 01/2017. Cardano được mệnh danh là “Ethereum Nhật Bản”, bởi 95% contributor là người Nhật, 2.56% là người Hàn Quốc và 2.39% là người Trung Quốc. Giai đoạn ICO đã chào bán tổng số 26 tỷ ADA trong tổng nguồn cung 45 tỷ. Hoàn tất ICO, Cardano đã gọi vốn được 63 triệu USD và vốn hoá thị trường đạt mức gần 109 triệu USD. Token ADA hiện đang được chào bán chủ yếu trên Bittrex với số lượng khá ít nhà đầu tư Nhật Bản.

Cardano vạch ra lộ trình phát triển thành 5 giai đoạn khác nhau

Báo cáo Cardano (nửa đầu năm 2021): Những bước chân đầu tiên của Cardano tới thị trường DeFi

Byron: Là giai đoạn mở đầu của Cardano với việc phát triển cộng đồng và phát hành đồng ADA. Về mạng lưới, nó sẽ hoạt động bởi các node được chỉ định và phần thưởng khối bị đốt.
Shelly: Giai đoạn này là lúc mạng lưới Cardano trở nên phi tập trung hơn và triển khai phần staking.
Goguen: Đây là lúc mạng lưới Cardano triển khai smart contract và sidechain. Điều này đồng nghĩa rằng các nhà phát triển có thể phát triển Dapps trên Cardano.
Basho: Giai đoạn Cardano tiến hành tối ưu khả năng mở rộng và tương tác giữa các Blockchain khác.
Voltaire: Đây là mảnh ghép cuối cùng giúp Cardano trở thành một mạng lưới tự vận hành bởi cộng đồng. Người dùng sẽ có thể voting, biểu quyết để tác động đến sự phát triển của mạng lưới.

Nhóm phát triển dự án

Đội ngũ phát triển dự án Cardano là ai?

Mặc dù được giao dịch rất nhiều trên thị trường, tuy nhiên ít ai biết được rằng Dự án Cardano được phát triển từ năm 2014, và phải sau tới 4 vòng huy động vốn mới chính thức niêm yết trên các sàn giao dịch. Trong số đó đặc biệt phải kể tới đội ngũ phát triển vô cùng hùng hậu bao gồm:

Cardano Foundation: Có trụ sở tại Thụy Sĩ, Đây là đơn vị sẽ hỗ trợ cộng đồng ADA Coin, thực hiện các nhiệm vụ Marketing cho dự án. Đồng thời cũng sẽ xử lý những vấn đề pháp lý, thủ tục hành chính. Với người đứng đầu là Chủ tịch Michael Parsons..
Emurgo : Có trụ sở làm việc chính tại Nhật Bản, ngoài ra thì còn có các trung tâm phát triển khác ở các nước Châu Á như: Hàn Quốc, Việt nam,… Và chức năng chính của Emurgo đó là giúp phát triển các doanh nghiệp mới khởi nghiệp thông qua Cardano. Cũng như sẽ đầu tư vào các dự án Starup, xây dựng các quan hệ hợp tác thương mại với các đối tác.
IOHK : Với nhiệm vụ chính là nghiên cứu và phát triển dự án Cardano, tổ chức này được thành lập vào năm 2015 do Mr. Jeremy Wood và Mr. Charles Hoskinson. Đồng thời cũng sẽ chịu trách nhiệm hỗ trợ các dự án xây dựng trên nền tảng Cardano Blockchain.

Kết luận

Theo người sáng lập Charles Hoskinson, Cardano là một nền tảng blockchain “thế hệ thứ ba”. Ông tin rằng tiền điện tử thuần túy, Bitcoin và các loại tiền tệ khác là công cụ tạo ra một nền kinh tế phi tập trung thực sự nhưng lại không làm được gì khác ngoài việc được sử dụng để chuyển giá trị.

Blockchain thế hệ thứ hai là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực này, giới thiệu các ứng dụng phi tập trung và hợp đồng thông minh giúp cho các giao dịch kỹ thuật số trở nên gần gũi hơn với việc chuyển giao tài sản. Ethereum là Blockchain giới thiệu mô hình này và hiện đang thành công nhất, bằng chứng là giá trị vốn hóa thị trường của nó trị giá hàng tỷ đô la. Tuy nhiên, nó đi kèm với những hạn chế riêng, bao gồm khả năng mở rộng kém, thiếu quản trị và phân bổ nguồn lực không phù hợp.

Vấn đề quản lý không phù hợp trong Ethereum là khá rõ ràng khi người ta cho rằng blockchain ban đầu đã bị buộc phải tách thành Ethereum và Ethereum Classic do kết quả của vụ hack DAO khét tiếng. Triết lý kỹ thuật của Cardano gần như đã được thiết kế từ đầu để tránh xảy ra các lỗi tương tự do làm hoen ố blockchain.

Động lực khác của Cardano trong phân khúc tiền điện tử là giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng của blockchain.

Cardano sử dụng một loại cơ chế đồng thuận Proof of Stake. Thuật toán này loại bỏ nhu cầu “khát năng lượng” của giao thức Proof of Work. Bên cạnh đó, chúng góp phần giúp cho việc xác nhận giao dịch trở nên nhanh chóng hơn và phí giao dịch cũng thấp hơn.

Có thể nói, Cardano là một nền tảng mang trong mình rất nhiều tham vọng cũng như cải tiến về công nghệ. Chung quy lại, những gì mà mạng lưới này hướng đến là một hệ thống quản lý hiệu quả hơn, cũng như cho phép các dự án khác “kí sinh” trên nền tảng của mình, và nếu thích, có thể tách ra thành blockchain riêng.