Có thể nói cuộc đua giữa các Layer 2 ngày càng trở nên gay gắt, hàng loạt những dự án mới được ra đời và phát triển và có những công nghệ mới và đặc biệt. Đã có những dự án ra mắt và phát triển khá mạnh mẽ và tạo được tiếng vang lớn trong thời gian gần đây có thể kể đến như Optimism. Và sau đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một Layer 2 khác cũng không hề kém cạnh đó là ZkSync.
zkSync là gì?
zkSync là một giải pháp mở rộng Layer 2 được phát triển bởi Matter Labs trên hệ sinh thái Ethereum nhằm vào việc giảm chi phí, tăng nhanh quá trình giao dịch và đem lại sự bảo mật trên Ethereum.
zkSync thuộc nhóm zk-Rollup. Triển khai mainnet từ tháng 06/2020, zkSync đã giúp xử lý 4 triệu giao dịch (tính đến thời điểm bài viết). Bên cạnh đó, mức phí giao dịch trên nền tảng cũng rất rẻ – dao động quanh mức 0,2 USD và hoàn toàn có thể được trả bằng nhiều đơn vị khác nhau (ETH, DAI, RAI,..). ZK Rollup là một giải pháp mở rộng quy mô L2, trong đó tất cả tiền được nắm giữ bởi một smart contract trên chuỗi chính, trong khi mọi tính toán và lưu trữ được thực hiện ngoài chuỗi.
Nguyên lý hoạt động
Hiện tại, hoạt động của mạng zkSync phụ thuộc vào tình trạng hoạt động của nhà cung cấp dịch vụ Stichting ZK Sync. Đây là một tổ chức phi lợi nhuận của Hà Lan được đăng ký theo RSIN 861038204 tại Kingsfordweg 151, 1043GR Amsterdam.
Matter Labs cam kết phát triển zkSync sau này thành một giao thức hoàn toàn phi tập trung. Để bù đắp chi phí, zkSync thường xuyên điều chỉnh phí giao dịch của mình để bắt kịp mọi sự thay đổi bên ngoài
Trên hệ sinh thái zkSync, chi phí của mỗi giao dịch có hai thành phần:
- Off-chain: Chi phí lưu trữ trạng thái và tạo SNARK (zero-knowledge proof).
- On-chain: Đối với mỗi khối zkSync, người xác thực phải trả Ethereum gas để xác minh SNARK. Phí này phụ thuộc vào giá gas hiện tại trong mạng Ethereum.
Đặc điểm nổi bật
Đầu tiên là vũ khí zkEVM (máy ảo Ethereum tương thích với zkRollup). Hiểu nôm na, hệ thống máy ảo này sẽ cho phép triển khai các Smart contract từ chain gốc Ethereum. Chính nhờ máy ảo này, các sản phẩm gạo cội như Uniswap và Curve có thể dễ dàng mở rộng lên zkSync.
zkSync hướng đến việc móc nối các giải pháp DeFi truyền thống lên layer-2
zkSync giúp giảm phí gas rất thấp mà vẫn đảm bảo tính bảo mật của mạng chính. Cụ thể như sau:
- Phí Gas: Bằng 1/100 nếu so sánh với phí gas của Ethereum.
- Tốc độ cao: Hơn 2000 giao dịch mỗi giây (TPS).
- Bảo mật: Được bảo mật bởi Ethereum.
- Bridge: Dễ dàng di chuyển tiền điện tử giữa L1 và Lớp 2 mà không bị chậm trễ.
ZkSync được sinh ra để giải quyết vấn đề gì?
Composability – Tương thích
Composability (tạm dịch là tương thích, kết nối) đang là vấn đề của các nền tảng blockchain khi Dapp A không thể xây dựng dựa trên nền tảng của Dapp B. Điều này có thể dẫn đến sự đứt gãy dòng tiền, khi các ứng dụng trong hệ sinh thái không kết nối với nhau một cách mật thiết.
Do đó, zkSync V2 đang hướng đến việc hỗ trợ các Dapp có thể tận dụng nguồn lực của nhau để tạo ra những tầng ứng dụng gắn bó chặt chẽ. Bên kia chiến tuyến, StarkNet cũng đang được định hướng xây dựng để xử lý vấn đề này, một trong những điểm yếu mà StarkEx đang gặp phải.
Cầu nối Cross-chain
So với Optimismic Rollup, người dùng khi rút tiền từ zk-Rollup sẽ không phải chờ quá lâu (tận 7 ngày) để nhận được tiền trên Ethereum. Tuy nhiên, hiện vẫn còn quá ít giải pháp cầu nối tiết kiệm chi phí để dòng tiền có thể đổ vào các zk-Rollup một cách mạnh mẽ.
Người dùng nếu muốn có tiền để sử dụng các dịch vụ trên zk-Rollup sẽ đều phải đi qua Ethereum, biến đây trở thành nút thắt cổ chai của dòng tiền.
Cách thu lại giá trị đã tạo ra
Làm sao để thu lại được giá trị cho mạng lưới đang là một vấn đề hết sức đau đầu đối với các giải pháp L2. Hiện mọi hoạt động đều đang phụ thuộc vào ETH để thu phí, tuy nhiên, điều này khiến đội ngũ không đủ công cụ để điều phối giá trị trong mạng lưới.
Ngược lại, nếu phát hành một token riêng, nhiều khả năng cộng đồng sẽ phản ứng mạnh vì nó đi lại tính phi tập trung vốn có của các giải pháp trên Ethereum.
Ngôn ngữ lập trình
zkSync dự kiến sẽ sử dụng ngôn ngữ lập trình riêng là Zinc, trong khi đó StarkNet sẽ sử dụng Cairo. Với nhiều lập trình viên đã quen với Solidity trên Ethereum thì đây có thể là rào cản về mặt phát triển sản phẩm trên các giải pháp zk-Rollup.
Road Map
Tháng 6 năm 2020, zkSync 1.0 ra mắt nhưng chưa tích hợp smart contract. Người dùng có thể gửi và nhận mã thông báo. Mặc dù thiếu khả năng tổng hợp, các dự án đầy hứa hẹn đã được triển khai trên phiên bản 1.0. Tất cả các chỉ số đều chỉ ra rằng sự quan tâm đến zkSync 1.0 đã tăng lên theo cấp số nhân.
Tháng 10 năm 2020, ra mắt zkSync 2.0: nó cho phép tương thích với EVM và có khả năng kết hợp smart contract. Vào thời gian này, zkSync đã công bố một số chi tiết kỹ thuật đã hoàn thành và triển khai một mạng thử nghiệm tương tự như AMM (uniswap) để xác minh khả năng tương thích EVM của nó và đảm bảo khả năng tương thích LLVM / Solidity.
Đội ngũ phát triển
- Marco Cora: Trưởng phòng phát triển kinh doanh tại Matter Labs.
- Alex Gluchowski: Là Founder của Matter Labs.
Nhà đầu tư và đối tác
Vào tháng 3 năm 2021, zkSync đã được tài trợ 6 triệu đô la từ Binance, Cb Ventures, Balancer, Curve. Sau đó vào tháng 11 năm 2021 ở vòng gọi vốn series B, zkSync đã được tài trợ 50 triệu đô la từ Horowitz, Placeholder, Crypto.com,…
Gần đây nhất công ty mẹ của dự án là Matter Labs cũng đã vừa thông báo khép lại vòng gọi vốn Series C trị giá 200 triệu USD, vị chi đã huy động 458 triệu USD tính đến nay. Blockchain Capital và Dragonfly dẫn đầu khoản đầu tư, bên cạnh sự tham gia của LightSpeed Venture Partners, Variant và Andreessen Horowitz, từng góp mặt ở vòng Series B 50 triệu USD trước đó của Matter Labs
Tokenomic
Hiện tại dự án chưa mở bán token cũng như chưa có thông tin chính thực về việc phát hành token. Nhưng với đà phát triển của các Layer 2 hiện tại chắc chắn dự án cũng sẽ không thể ngồi yên được.
Tổng kết
Vậy là bài viết trên đây đã giới thiểu tổng quan về dự án ZkSync, một giải phát Layer 2 tiềm năng mới vừa huy động thêm 200M ngay vào lúc down trend này. Đây quả thực là một điểm cộng lớn đối với dự án. Có thể dự án sẽ sớm có những động thái mới trong thời gian sắp tới, anh em nên theo dõi sát sao dự án tiềm năng này nhé.
Lưu ý quan trọng: Toàn bộ nội dung trên website chỉ dành cho mục đích thông tin và hoàn toàn không phải là lời khuyên đầu tư hoặc tài chính. Không có thông tin nào trên trang web này cấu thành để: dựa vào, gợi ý, đề nghị hoặc mời gọi, tham gia vào bất kỳ hoạt động nào liên quan đến đầu tư hoặc giao dịch tài sản số. Và chúng tôi luôn luôn phải nhắn nhủ rằng: Các khoản đầu tư tiền điện tử có tính chất mạo hiểm và rủi ro cao. Đừng đầu tư nhiều hơn những gì bạn có thể để mất.
